Badania cytologiczne wykonuje się u zwierząt w celu wydania szybszej i bardziej rzetelnej diagnozy. Cytologia jest badaniem polegającym na laboratoryjnej ocenie komórek.
Podczas cytologii można pobierać próbki ze skóry, stawów, jamy otrzewnej i opłucnej, tchawicy, oskrzeli, pochwy, szpiku kostnego, płynu mózgowo-rdzeniowego, ucha, gardła, napletka i spojówki oka.
Zdecydowana większość badań cytologicznych jest niekłopotliwa dla pacjenta, głównie ze względu na możliwość jej przeprowadzenia bez znieczulenia, a nawet sedacji (uspokojenia). Dodatkowo jest to kontrola pozwalająca na uzyskanie diagnozy szybko, praktycznie w każdym gabinecie weterynaryjnym.
Szczególnym typem badania cytologicznego jest badanie wymazów pochwowych, pozwalające na skontrolowanie zmian stężenia hormonów, wywołujących zmiany w rejonie nabłonka pochwowego. Pozwala to m.in. na określenie fazy cyklu zwierzęcia przeznaczonego do rozrodu, co może być bardzo użyteczne dla właścicieli.